Abstract
Çok Kaygılanınca Ne Yapmalı
Dr.Dawn Huebner, Çizimler: Bonnie Matthews
Uzm.Psikolojik Danışman Ayşenur DİNÇ
“Bilişsel terapiler son yıllarda yetişkinlerin psikoterapisinde kazandığı yaygınlığı çocuk ve ergenlerin psikoterapisinde de sağlamaya çalışmaktadır. Çocuk ve ergenlerin kendilerine özgü bilişsel özellikleri nedeniyle bilişsel terapinin bu gruba uygulanması yetişkinlere göre daha zor gibi görünmektedir. Aslında bu zorluk özellikle çocuklar göz önüne alındığında doğrudan çocukla ilişkiye önem veren tüm psikoterapiler için söz konusudur. Bilişsel psikoterapiler bu zorluğu kullanılan tekniklerin çocuğun gelişimsel dönemine uyarlanması ve aile görüşmeleri yoluyla aşmaya çalışmaktadır. Bu çabaların olgunlaşmasıyla bilişsel terapiler, çocuk ve ergenlerin psikoterapisinde giderek daha da önem kazanacak gibi gözükmektedir.” (Türkçapar ve ark. 1995)
Bilişsel terapinin çocuk ve ergenlerde uygulanması yukarıda da belirtildiği gibi terapinin çocuğun gelişimsel dönemine uyarlanması ve aile görüşmeleriyle daha etkili olmaktadır. Bu tespitten yola çıkarak; çocuk ve ergenlerle çalışan bilişsel davranışçı terapistlerin çalışmalarında kullanabileceği, çocukların gelişimsel dönemlerine uygun olarak hazırlanmış ve aynı zamanda girişinde bir aile rehberini de içeren “Çok Kaygılanınca Ne Yapmalı” kitabıyla ilgili tanıtıcı bilgiler aşağıda yer almaktadır. Eserin kaygılı çocuklarla çalışan tüm uzmanlar için yararlı bir kaynak olacağı düşünülmektedir.
Özgün Adı “What to Do When You Worry Too Much: A Kid’s Guide to Overcoming Anxiety” olan eser Klinik Psikolog Dr.Dawn Huebner tarafından kaleme alınmış ve American Psychological Association tarafından 2006 yılında basılmıştır. Dilimize çevirisi Hülya Balcı tarafından yapılmış olan eser 2009 yılında Turkuvaz Yayıncılık tarafından basılmıştır. 6-12 yaş arası çocuklar için kaygıların üstesinden gelme rehberi olarak hazırlanmış bu kitap; çocuklara ve ebeveynlerine bilişsel davranışçı ilkelerle rehberlik etmeye çalışmaktadır. Kitaptaki yöntemler çerçeveleme, dışsallaştırma ve çatışan istekler adıyla bilinen üç ilkeye dayanmaktadır. İlkeler çocuklara uyarlanmış ve onlara mantıklı gelecek açıklamalarla görselleştirilerek sunulmuştur. Kitap; Ebeveynler ve Eğitimciler için kullanım kılavuzu niteliğinde hazırlanmış bir giriş yazısıyla başlamaktadır. Sorunun çocuk tarafından somutlaştırılması, daha net anlaşılması ve daha kolaylıkla çözüme gidebilmesi amacıyla sıklıkla çocukların anlayabileceği metaforların kullanıldığı kitapta yine çocukların ilgisini çekecek çok sayıda görsel yer almaktadır.
Kitap ile çocuğun kaygısını tanımlaması, kaygının duygusal ve bedensel belirtilerini, kaygı yaratan düşüncelerini, beklentilerini ve iç konuşmalarını fark etmesi, problem çözme becerilerini kullanması, gevşeme tekniklerini öğrenmesi ve uygulaması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda hazırlanan; kaygılarını büyütüyor musun?, kaygı nasıl bir şeydir?, kaygı nasıl başlar?, kaygılardan kurtulmak, kaygılarla çok zaman harcamamak, ka