Abstract
Psikopatolojik rahatsızlıklardan duygudurum hastalıklarının yinelemelerle ve bilişsel işlevlerde, yaşam kalitesinde ve sosyal işlevsellikte bozulma ile seyreden hastalıklar olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı iki uçlu bozukluk (İUB) ve tek uçlu depresyon (TUD) hastalarının, erken dönem uyumsuz şemaları ile işlevselliklerinin ilişkisini incelemektir. Çalışmamız 32 İUB, 28 TUD hastası ile 30 sağlıklı kontrol grubu olmak üzere 90 katılımcıdan oluşmaktadır. Ölçüm araçları olarak İşlevselliğin Genel Değerlendirilmesi (İGD), Young Şema Ölçeği - Kısa Form (YŞÖ-KF) kullanılmıştır.İUB işlevsellik ortalaması, TUD işlevsellik ortalamasından anlamlı olarak daha yüksektir (U=307.00, p =0.012). Kontrol grubunun ise her iki grubun ortalamasından daha yüksek işlevsellik ortalamasına sahiptir ( U=35.50,p<0.001). İUB işlevsellik oranı ile başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon, bağımlılık, tehditler karşısında dayanıksızlık ve kusurluluk şemalarıyla anlamlı ve ters yönde ( p<0.05; p<0.01), TUD işlevsellik oranı ile duygusal yoksunluk, karamsarlık, sosyal izolasyon ve tehditler karşısında dayanıksızlık şemaları ile anlamlı ve ters yönde (p<0.01; p< 0.05) ilişki bulunmuştur. Hastaların birbirlerinden farklı oldukları ve işlevsellik düzeyleriyle ilişkili şemalar; İUB hastaları için başarısızlık, bağımlılık, kusurluluk ve TUD hastaları için ise duygusal yoksunluktur.İUB hastalarında zedelenmiş özerklik ve performans ile ayrılma, dışlanma, reddedilme alanlarına işaret eden şemaların işlevsellikleri üzerinde belirleyici olabileceği, TUD hastalarında ise İUB den farklı olarak duygusal ihtiyaçlarının işlevselliklerini etkileyebileceği düşünülmüştür.